بسم الله الرحمن الرحیم

باید با حوادث و مشکلات، ایمانمان به خدای تبارک و تعالی قوی تر شود .

ایام رجب را به همه مومنین تبریک عرض می‌کنم و امیدوارم که ازبرکات این ماه به احسن وجه استفاده کنید، در مورد این ویروس کرونا که امروز تقریباً کشورهای زیادی را مورد ابتلا قرار داده و کشور ایران و مردم عزیز ایران را دچار این گرفتاری بزرگ کرده چند نکته را به اختصار عرض خواهم کرد.

قرآن کریم یک قاعده کلی را به بشر تذکر و مکرر این را مورد توجه قرار داده و این قاعده را در سوره مبارکه توبه آیه 50 بیان فرموده«قُلْ لَنْ يُصِيبَنَا إِلَّا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَنَا هُوَ مَوْلَانَا وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ» این آیه شریفه دستوری است که خدای تبارک و تعالی به پیامبر اکرم داد، وقتی منافقین می‌دیدند اگر یک خوشی و موفقیتی یا با پیروزی درجنگی غنایمی نصیب پیامبر و یارانش می شد،به پیامبر اکرم (ص) خرده می‌گرفتند و یک جوری برخورد می‌کردند. ویا اگرپیامبر و مسلمان‌ها دچار سختی وگرفتاری می‌شدند به نحو دیگری برخورد می‌کردند إن تصبک حسنةٌ تسئه، اگر خوشی و خیری برای پیامبر و مسلمین بود منافقین ناراحت می‌شدند، اگر گرفتاری و مصیبتی سراغ پیامبر می‌آمد منافقین می‌گفتند یقولوا قد أخذنا امرنا من قبل، ما این مسئله را از قبل پیش‌بینی کرده بودیم و خوشحال بودند که اینها نیامده بودند به میدان تا گرفتار آن مصیبت ظاهری نشوند. خدای تبارک و تعالی به پیامبر دستور داد که«قُلْ لَنْ يُصِيبَنَا إِلَّا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَنَا»گرچه این خطاب به پیامبر است ولی دستوری است برای همه افرای که حادثه و مصیبتی یا یک امر خیر و خوشی برایشان به وجود می‌آید، پیامبر فرمود به دستور خدا هیچ چیزی سراغ ما نمی‌آید مگر اینکه خدای تبارک و تعالی قبلاً برای ما مقدّر کرده و در لوح محفوظ برای ما ثبت کرده است.

برادران و خواهران ایمانی ما در مشکلات و خوشی‌ها هم باید این آیه را مورد توجه قرار بدهیم«لَنْ يُصِيبَنَا إِلَّا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَنَا»هر چه که در زندگی برای هر انسانی چه پیامبر و چه غیر پیامبر، چه مؤمن و چه غیر مؤمن، برای او قرار می‌گیرد خدای تبارک و تعالی قبلاً او را در لوح محفوظ ثبت فرموده. ما باید در این حادثه و مشکل، ایمانمان به خدای تبارک و تعالی زیاد شود، این مولا را برخی از مفسرین به مالک معنا کردند و برخی هم به حافظ و ناصر معنا کردند، ما باید باورمان این باشد که ما ملک و مملوک خدائیم، خدا مالک ماست، این مالک! قبل از اینکه در این عالم ما را بیافریند برای ما این را نعمت‌ها و خوشی‌ها و حوادث راآفرید وهمه امور عالم را در لوح محفوظ برای ما ثبت کرده«هُوَ مَوْلَانَا وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ»پس این یک اصل کلی است. اگر انسان یک کسالتی پیدا کرد، اگر مشکلی در جامعه به وجود آمد، اگر یک نعمت یا خوشی‌ای به وجود آمد انسان همیشه بگوید«لَنْ يُصِيبَنَا إِلَّا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَنَا»البته در جای خودش کاملاً بیان شده و تحقیق شده که این مستلزم جبر نیست، خدای تبارک و تعالی روی آن علمی که داشته و می‌دانسته که چه حوادث و شرایطی، چه موانعی برای جامعه، برای انسان به وجود می‌آید، تمام حوادثی که به وجود می‌آید قبلاً نوشته شده و این هیچ مستلزم جبر نیست، ما باید ایمان خودمان را به خدا قوی کنیم، این مرض گرچه در ظاهر یک مرض است و شرّ است اما در باطن می‌تواند انسان را به خدا معتقدتر کند، انسان را به خدا نزدیک‌تر کند.

حادثه‌ای که واقع می‌شود ما نباید نسبت به یک شخص وگروه تفسیر کنیم.

یکی از دستوراتی که خدای تبارک و تعالی به پیامبر اکرم(ص) داده این است که هر حادثه‌ای که برای انسان به وجود می‌آید، انسان بداند قبل از اینکه او خلق شود، قبل از اینکه این عالم به وجود بیاید، این در لوح محفوظ ثبت شده. در سوره مبارکه توبه آیه 50 خدا به پیامبر می‌فرماید در مقابل منافقین بگو «قُلْ لَنْ يُصِيبَنَا إِلَّا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَنَا»

مرحوم علامه طباطبائی رضوان الله تعالی علیه می‌فرماید خلاصه این آیه این است که ولایت امور ما إنما هی لله سبحانه فحسب، یعنی بشر بداند تنها موجودی که بر او ولایت دارد، ولایت تامه و کامه و مطلقه دارد و همه کاره انسان است خدای تبارک و تعالی است، بشرمالک خودش نیست، دیگری مالک انسان نیست، هیچ موجودی نمی‌تواند در عالم به بشر بگوید من تو را و زندگی تو را آنچنان تنظیم می‌کنم که تو بتوانی به آنچه که می‌خواهی برسی و ابدا هیچ چیزی نتواند این روند را تغییر بدهد ، این آیه شریفه پیام بزرگی دارد،که نه انسان مالک و ولی خودش است و نه موجودات دیگر عالم، انسان یک مالک علی الاطلاق دارد و آن خدای تبارک و تعالی است. ما با این آیه باید توحید افعالی خودمان را قوی کنیم. توحید افعالی هر آنچه که در این عالم واقع می‌شود با اراده خدای تبارک و تعالی است، اگر خوشی و مرض است با اراده خدای تبارک و تعالی است، ما همه اینها را باید با این دیدگاه و با این نگاه بسنجیم، ایمان خودمان را ترقی بدهیم، هر بلایی که برای انسان به وجود می‌آید برای ارتقای درجه است.امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود« إِنَّ الْبَلَاءَ لِلظَّالِمِ أَدَبٌ وَ لِلْمُؤْمِنِ امْتِحَانٌ وَ لِلْأَنْبِیَاءِ دَرَجَةٌ وَ لِلْأَوْلِیَاءِ کَرَامَة»

یک حادثه‌ای که واقع می‌شود ما نباید نسبت به یک شخص وگروه تفسیر کنیم، باید به صورت کلان و کلی در مجموعه هستی آن را ملاحظه کنیم، یک بلایی که می‌آید نسبت به ظالم ادب است، نسبت به گناهکار عقوبت است، اما نسبت به انسان مؤمن صالح و عادل امتحان است. ببیند مقدار این امتحان چیست؟ آیا با یک بلا انسان همه اعتقادات خودش را کنار می‌گذارد؟ آیا در بلا باورش هست که اگر خدا بخواهد این بلا را برمی‌دارد و اگر نخواهد این بلا باقی می‌ماند؟ ایمان خودمان را محک بزنیم، گرچه برای این مصیبتی که برای مردم عزیزمان ایجاد شده همه ما متأثریم امروز افراد زیادی در بیمارستان‌ها هستند و همه ما امروز در غم مصیبت این عزیزان شریک هستیم اما بدانیم از یک نگاه سبب رفعت انسان می‌شود، سبب ارتقای درجه انسان می‌شود، برای خود انبیاء بلا درجه است، برای اولیاء مقام است، کرامت است، این قاعده«لَنْ يُصِيبَنَا إِلَّا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَنَا»این دستوری است که ممکن است برای همگان حادثه و اتفاقی بیفتد، یک کسی مالی داشته باشد که از بین برود، کسب و کارش تعطیل شود، این روزها همه می‌دانید درس و دانشگاه تعطیل است، ما باید بگوئیم«لَنْ يُصِيبَنَا إِلَّا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَنَا»

امیدوارم ان شاء الله خدای تبارک و تعالی ما را از این امتحان الهی سربلند بیرون بیاورند و درجات و مراتب ایمان ما را ارتقا بدهد ان شاء‌الله. والسلام علیکم و رحمة‌الله و برکاته

سخنان حضرت آیت الله حاج شیخ محمدجواد فاضل لنکرانی دامت برکاته پیرامون نقش توسل و دعا و دارو در حوادث و بلایا

همان طوری که دارو و پزشک را جزء علل برای صحت یک انسان می‌دانیم در کنار اینها امر معنوی دعا و تضرع را هم مؤثرتر می‌دانیم.

بسم الله الرحمن الرحیم،

یکی از سؤالاتی که این روزها برای ملت عزیز ما مطرح می‌شود این است که آیا تقابلی میان احکام شرعی و دستورات بهداشتی وجود دارد یا خیر؟ متأسفانه یک گروه اینجا جانب افراط را طی می‌کنند و همه افکار و اندیشه‌ها را متوجه عوامل ظاهری این عالم می‌کنند و یک گروه هم جنبه تفریط را طی می‌کنند و فقط مسئله دعا و تضرع و استمداد از خدای تبارک و تعالی را مطرح می‌کنند.

ما همه این عواملی که در عالم هست را تحت اراده خدا می‌دانیم، اگر بنا باشد یک قرص انسان مریضی را شفا بدهد تا خدا اراده نکند او نمی‌تواند تأثیری داشته باشد. اگر یک انسانی معتقد باشد که به اراده خودش و فقط با علم پزشکی می‌تواند به نتیجه برسد این اشتباه محض است! از آن طرف اگر یک کسی معتقد باشد که فقط باید با تضرع و دعا به نتیجه برسیم این هم یک اشتباهی است که او می‌کند. اساساً این نکته را می‌خواهم مورد توجه قرار بدهم که اگر ما اسباب این عالم را از هم جدا کنیم این خودش یک نوع شرک است، ما همان طوری که دارو و پزشک را جزء علل برای صحت یک انسان می‌دانیم در کنار اینها امر معنوی دعا و تضرع را هم مؤثر می‌دانیم. البته نمی‌خواهیم انکار کنیم و نباید از این غفلت کرد که در میان این عوامل دعا به مراتب قوی‌تر است و گاهی اوقات هم این اتفاق افتاده که به صورت غیر طبیعی یک انسان با دعا معالجه شده اما ما در روایات داریم که یک پیامبری از انبیاء الهی مریض شده بود و به او گفتند چرا معالجه نمی‌کنی؟ گفت آن کسی که مرا مریض کرده باید مرا شفا بدهد، از جانب خدای تبارک و تعالی وحی آمد ، تا خودت را مداوا نکنی تو را شفا نمی‌دهم!

بنابراین اشتباه این است که ما بین این علل تفکیک می‌کنیم؛ ما به حسب ظاهر یک علل ظاهری مادی داریم، یک علل معنوی داریم. هم باید از این علل مادی استفاده کرد« «أَبَى اللَّهُ أَنْ يُجْرِيَ الْاُمور إِلَّا بِالْأَسْبَابِها»این سنت خدای تبارک و تعالی است، اگر یک کسی گرسنه است بگوید من بدون اینکه غذا بخورم می‌خواهم با دعا خودم را سیر کنم، این بر خلاف سنت خدای تبارک و تعالی است، خدای تبارک و تعالی جسم انسان را طوری قرار داده که برای سیر شدن نیاز به غذا دارد و بدون این غذای مادی سیر نمی‌شود! حالا یک کسی بگوید من گرسنه‌ام، تشنه‌ام، من بدون اینکه آب بخورم، سیراب می‌شود. ما باید اسباب ظاهری این عالم را مأموران الهی بدانیم یعنی این قرص خودش مأمور خدا برای سلامتی انسان است، این آب مأمور خداست برای اینکه این انسان را از تشنگی نجات بدهد، این غذا مأمور خداست برای اینکه انسان را از گرسنگی نجات بدهد. تا خدا اراده نکند به این نتیجه نخواهد رسید و دعا و تضرع هم همینطور است.

این عالم یک عالم علت و معلول است، عالم حرج و مرج نیست/ باید از راه‌های علمی و پزشکی جلو برویم .

خدای تبارک و تعالی سنّتش بر این است که بشر همان طوری که عوامل ظاهری را مورد توجه قرار می‌دهد، یک کسی می‌خواهد عالم بشود، می‌خواهد به مرتبه اجتهاد برسد یا پزشک بشود، اگر در خانه بنشیند من دعا می‌کنم خدا یک شبه من را مجتهد و پزشک کند این برخلاف سنت الهی است« لَیْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى» سنت الهی اینست حتی در رزق باید تلاش و کوشش کند. ما در روایات داریم که به بعضی از ائمه ما عرض می‌کردند فلان شخص در خانه خودش نشسته و می‌گوید من دعا می‌کنم خدا رزقم را به من برساند، فرمودند این کار اشتباهی است، خدا وعده داده رزق هر انسانی را به او بدهد ولی به شرطی که او تلاش کند، فعالیت خودش را کند، یعنی خدا می‌خواهد انسان هم متوجه عوامل ظاهری این عالم باشد، این عالم یک عالم علت و معلول است، یک عالمی است که سراپا نظم و قانون در این عالم تکوین وجود دارد، یک عالم هرج و مرج نیست که همینطوری هر چیزی هر نتیجه‌ای برای هر کسی بخواهد باید با راه خودش تحقق پیدا کند، ، اگر کسی مریض شد، وظیفه‌ی شرعی‌اش هست به عنوان یک واجب خودش را معالجه کند، هیچ انسانی حق ندارد بگوید من مالک خودم، من مریض شدم و می‌خواهم بمیرم، این حرف غلط و مخالف با دین و فقه ماست، فقه می‌گوید اگر مریض شدی بر تو معالجه‌ی خودت واجب است، مگر یک مرضی باشد که با صبر و حوصله خود به خود بدن او را حل کند و نیازی به مراجعه به طبیب نداشته باشد. اگر این روزها افرادی مریض هستند مبادا این را کتمان کنند، به طبیب مراجعه کنند و با او ارتباط برقرار کنند حفظ نفس واجب است. اما در کنارش خدا می‌فرماید بدان که طبیب وسیله است، قرص دارو است اما شفا دست خدای تبارک و تعالی است و بشر باید به عوامل ظاهری و باطنی توجه داشته باشد. عوامل ظاهری موجب رشد علم می‌شود و عوامل باطنی موجب ارتقای روحی و ایمان می‌شود.

بنابراین اسلام نسبت به حفظ جان بسیار تأکید دارد، باید از راه‌های علمی و پزشکی جلو برویم . ازهمین جا باید از مسئولین پزشکی قدردانی کنم که دارند بانهایت تلاش و ایثار جهاد می‌کنند، ان شاء الله این مشکل را حل کنند.

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته

پایان یپام